Drony wykorzystywane są zarówno jako zabawki, jak i poważne narzędzia pracy dla filmowców, geodetów, służb monitorujących bezpieczeństwo oraz wojsko. Naturalnie te cztery obszary nie wyczerpują zarówno komercyjnych pomysłów na wykorzystanie dronów, jak też super poważnych aspektów związanych z utrzymaniem bezpieczeństwa publicznego.
Rozważając zakup drona, który posłuży nam do realizacji materiałów filmowych, niezależnie czy mamy na myśli urządzenie latające, pływające, bądź też poruszające się po terenie stałym, wybierać możemy z całej gamy mniej lub bardziej markowych urządzeń.
Kryteria wyboru
Kryteria wyboru sprzętu powinniśmy, jak w każdym przypadku określić na tyle precyzyjnie, aby od początku naszych poszukiwań i selekcji skoncentrować się na najbardziej pożądanych parametrach. Po pierwsze jednak musimy zdefiniować portfolio zadań, jakie realizować chcielibyśmy za pomocą drona. Jeśli zajęciem naszym będzie komercyjne tworzenie zdjęć lub też materiałów video, z założenia wykluczymy modele zabawkowe i półprofesjonalne.
Standardem materiałów video jest jakość określana jako Full HD. Lista urządzeń posiadających na pokładzie kamery nagrywające w tej właśnie jakości jest relatywnie długa. Znajdziemy więc na niej modele za 250PLN oraz 12500PLN. Modele budżetowe z pewnością dadzą wiele satysfakcji. Warto rozważyć zakup takiego drona o ile nie jesteśmy jeszcze wytrawnym pilotem. Pozwoli to na całkiem niezły trening w różnych warunkach pogodowych, który sprawi, że ‘przesiadając się’ na sprzęt za kilkanaście tysięcy złotych, niezależnie od sytuacji będziemy się czuć pewnie.
Standard video
Czy drony z kamerami o parametrach Full HD są sprzętem pozwalającym na kręcenie komercyjnych produkcji? Tak i nie. Tak – ponieważ wszystko zależy od zamówienia oraz późniejszej pracy nad filmem. Nie, ponieważ może się okazać, że tworzone w tej rozdzielczości materiały przypominają bez solidnej obróbki kronikę filmową z połowy lat osiemdziesiątych. Z pewnością jednak dron kręcący w Full HD idealnie udokumentuje w szerokim planie rodzinne uroczystości oraz wakacyjne przygody.
Jeśli zamiarem naszym jest bardzo poważne podejście do tematu profesjonalnego kręcenia materiałów na przykład z lotu ptaka, sprzęt za którym powinniśmy się rozejrzeć powinien być wyposażony w kamerę pracującą z szybkością co najmniej trzydziestu klatek na sekundę oraz w standardzie 4K. Standard 4K na pokładzie urządzenia podkreśla, iż mamy do czynienia z modelami absolutnie najwyższej jakości. Zapewniają nie tylko materiał o doskonałych parametrach, ale również szereg dodatkowych funkcji. Jedną z nich jest obecność na pokładzie kilku kamer, co pozwala na realizację różnych ujęć w tym samym czasie. Podstawową wadą dronów tego typu jest oczywiście cena. Modele 4K UHD kosztujące mniej niż tysiąc złotych są rzadkością. W wielu przypadkach kwotą minimalną okaże się 1500-2000PLN.
Kontrola lotu
Wybierając sprzęt zwrócić powinniśmy uwagę na elementy pozwalające poza tworzeniem znakomitej jakości materiałów video, pilotować drona bezpiecznie i w miarę łatwo. Do detali o istotnym znaczeniu na komfort i jakość naszej pracy z dronem należy z pewnością specyfika jego konstrukcji, chodzi zarówno o obudowę, która powinna być trwała i niewrażliwa na kolizje jak i liczbę silników. Na rynku znaleźć możemy quadrocoptery z czterema śmigłami, hexacoptery, które korzystają z sześciu śmigieł oraz octocoptery, czyli drony ośmiośmigłowe. Pamiętajmy jednak, że im więcej silników, tym obsługa techniczna staje się droższa. Dron wymaga sterowania. Tak więc choć większość markowych modeli z wyższej półki posiada autopilota, to przecież cała ‘zabawa’ polega na samodzielnym sterowaniu i programowaniu lotu. Do sterowania posłużyć nam może aplikacja w urządzeniu mobilnym, lub co bardziej wygodne, odpowiedni kontroler. Zwróćmy uwagę, jakie funkcje dostarczane są ze sprzętem i pamiętajmy, że profesjonalne drony zawsze posiadają w komplecie właściwy kontroler. Ponieważ kręcenie filmów i poszczególnych ujęć wymaga czasu, wybierając sprzęt zweryfikujmy pojemność akumulatorów dostarczanych w komplecie z dronem. 10 minut lotu może okazać się niewystarczające dla uzyskania wymaganych sekwencji video. Tak więc bateria dużej pojemności oraz komplet akumulatorów na wymianę. Takie podejście ułatwi nam pracę, albowiem ograniczy przerwy w lataniu do minimum. Sprzęt z wyższej półki może latać nieprzerwanie przez około 60 minut. Zasięg drona uzależniony jest od parametrów mechanizmów nadawczo odbiorczych znajdujących się zarówno w kontrolerze, jak i na pokładzie drona. Profesjonalny sprzęt powinien pozwolić na lot co najmniej 2 kilometry od kontrolera.
Dodatki
Skoro kręcimy materiały filmowe, powinniśmy móc zapewnić ich odpowiednią jakość nie tylko dzięki wysokiej jakości kamerom. Krytycznym elementem jest zastosowanie stabilizatorów obrazu. Zarówno tych software’owych jak i hardware’owych. Funkcja automatycznego pilota jest bardzo użyteczna wówczas, gdy programujemy trasę drona i nie jesteśmy pewni, czy będziemy przez cały czas z nim w kontakcie. Coraz częściej, choć w dronach profesjonalnych są standardem, montowane są moduły zawierające oprogramowanie pozwalające za podążaniem drona za określonym celem. Bardzo przydatna funkcja, szczególnie, gdy realizujemy materiał dokumentujący aktywność fizyczną.
Regulacje prawne
Posługując się dronami latającymi, musimy pamiętać o pewnych zasadach, w tym również regulacjach prawnych. Hobbystycznie możemy używać dronów dowolnie, jednakże dziać się to musi pod pewnymi warunkami. W lutym 2019 r. weszły w życie przepisy określające zasady lotów poza zasięgiem wzroku, nazywane BVLOS. To jednak nie wszystko, ponieważ nowe prawo wpływa też na zasady wykonywania lotów w zasięgu wzroku (VLOS).
Pierwszą z nich jest zasada, iż dron powinien pozostawać w zasięgu wzroku użytkownika. To więcej niż naturalne, szczególnie, gdy nasze urządzenie nie przekazuje obrazu z kamery w czasie rzeczywistym. Po drugie, loty dronami powinny odbywać się z zachowaniem bezpiecznej odległości od ludzi (minimum 30 metrów w poziomie), samochodów i zabudowań (minimum 100 metrów w poziomie). Po trzecie wreszcie loty nie mogą odbywać się nad lotniskami, kopalniami, ujęciami wody, wodociągami, oczyszczalniami ścieków, rurociągami paliwowymi, bankami, elektrowniami, muzeami, obiektami telewizyjnymi i tym podobnymi obiektami.
Certyfikacja
Jeśli kupiliśmy drona i mamy w planach używać go do celów innych niż rekreacyjne, musimy najpierw wyrobić specjalne świadectwo. Mowa tutaj o certyfikacie pozwalającym latać „w zasięgu wzroku”, czyli VLOS do 5 kg. Z racji zmiany przepisów obecnie nie musimy poprzedzać szkolenia specjalistycznymi badaniami lekarskimi u lekarza orzecznika jak to było wcześniej. Równie ważną informacją jest to, że do uprawnienia w kategorii do 5 kg osoba ubiegająca się o świadectwo VLOS nie musi być pełnoletnia. Dzięki zniesieniu bariery 18. roku życia nieletni miłośnicy wielowirnikowców mogą uzyskać takie świadczenie za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów prawnych. Wydaniem takiego świadectwa zajmuje się Urząd Lotnictwa Cywilnego.
Brzmi bardzo poważnie, ale musimy mieć świadomość, że profesjonalny dron, który waży niekiedy i 5 kilogramów może mieć bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo żeglugi powietrznej i ludzi. W sytuacji, gdy chcielibyśmy kręcić materiały filmowe i wykorzystać do tego drona w locie BVLOS (Beyond Visual Line of Sight, a więc loty poza zasięgiem wzroku) poza odpowiednią certyfikacją musimy spełnić szereg warunków. Po pierwsze lot musi być zgłoszony do Państwowej Agencji Żeglugi Powietrznej nie później niż na 7 dni przed planowaną datą. Ddron musi być wyposażony w lokalizator BSP oraz odpowiednie oświetlenie. Sam lot BVLOS musi odbywać się na poziomie do 120 metrów. Loty w mieście muszą uzyskać zgodę władz miasta. Zarówno dron, jak i osoba sterująca muszą być dopuszczone do lotu przez ULC. I ostatni warunek, pozwalający na lot BVLOS, informacja o lotach musi odbywać się na podstawie systemu teleinformatycznego.
Ile kosztuje certyfikat VLOS/BVLOS?
No cóż, niemało. Choć z drugiej strony loty realizowane dla celów komercyjnych z dużym prawdopodobieństwem pozwolą zarobić znacznie więcej niż kursy na VLOS/BVLOS. Przeciętna cena szkolenia VLOS to 2000-2500PLN. Szkolenie na BVLOS jest nieco droższe i cena waha się w przedziale 3500-4500PLN.