Raty annuitetowe (równe) – na czym dokładnie polegają i czy warto je wybrać?
20 marca, 2025
Wybór rodzaju rat ma ogromny wpływ na to, jak będą się kształtowały koszty zobowiązania w każdym miesiącu spłaty. Jedną z najpopularniejszych opcji są raty annuitetowe – na czym polegają? Czym się różnią od rat malejących? Podpowiadamy.
Raty annuitetowe, równe czy malejące?
Zaciągając zobowiązanie hipoteczne, możesz wybrać sposób, w jaki będziesz spłacać raty kredytu. W przeciwieństwie do pożyczek, gdzie rat jest niewiele i są stałe, bank daje Ci możliwość skorzystania z rat kredytowych annuitetowych lub malejących.
Raty annuitetowe, czyli raty stałe, polegają na tym, że przez określony okres kredytowania, oddajesz bankowi tyle samo. Raty malejące zaś są przeciwieństwem; na początku płacisz więcej, aby z czasem oddawać coraz mniej.
Jak wygląda spłata rat annuitetowych? Ich wysokość jest taka sama w każdym miesiącu, o ile nie zostało zmienione oprocentowanie. Jedyne, co ulega zmianie w przypadku tych rat, to ich skład. Z początku bowiem spłacasz przede wszystkim część odsetkową. Dopiero potem oddajesz więcej na poczet spłaty kapitałowej.
Inaczej jest w przypadku rat malejących. Jak już wiesz, ich kwota nie jest stała. Na początku mogą być wyższe od rat annuitetowych, a następnie maleją, pod warunkiem stałej lub spadającej stawki WIBOR. Wynika to z tego, że część odsetkowa jest liczona od miesięcznego kapitału. Kapitał pozostały do spłaty jest z kolei w każdym miesiącu coraz niższy. Z czasem rata malejąca może być tańsze od raty annuitetowej.
Czy rata annuitetowa się opłaca?
Wysokość raty annuitetowej i malejącej są często porównywane. Co wskazują kalkulatory? Jak wybrać raty, które są korzystniejsze? Raty stałe są tańsze od rat malejących przez około 35% okresu kredytowania. Na samym początku różnice w wysokości comiesięcznych opłat mogą wynosić nawet kilkaset złotych. Czy jednak, patrząc na całkowity koszt kredytu, są bardziej opłacalne?
Mniejsza wysokość rat na początku kusi kredytobiorców, którzy mają ograniczony miesięczny budżet. Stąd tak duże zainteresowanie taką formą spłaty kredytu. Jednak gdy przeliczysz całkowity koszt kredytu, okaże się, że będzie on wyższy w przypadku rat annuitetowych. Jest to spowodowane mniejszymi odsetkami w ratach malejących, a dłuższym okresem spłaty kapitału w ratach równych.
Kiedy warto zdecydować się na raty kredytu o stałym charakterze?
Niezmienne raty annuitetowe nie są opłacalne, kiedy patrzysz na cały harmonogram spłaty kredytu. Czasem jednak mimo to warto się na nie zdecydować. Dotyczy to zwłaszcza wysokiej kwoty kredytu, np. przy zobowiązaniu hipotecznym.
Bank, zanim udzieli Ci finansowania, ocenia Twoją zdolność do regularnej spłaty rat kredytu hipotecznego. Jeśli nie jest ona zbyt wysoka, może zaproponować raty stałe jako warunek uzyskania środków. Dlaczego? Bo w takim układzie harmonogram spłaty jest przewidywalny – rata kredytu hipotecznego jest zawsze taka sama. To ułatwia analitykom ocenę ryzyka i Twojej wypłacalności.
Podsumowanie
Raty annuitetowe to stałe miesięczne opłaty, które dają przewidywalność i często lepszą zdolność kredytową, ale kosztują więcej w całym okresie spłaty. Choć raty malejące są tańsze w dłuższej perspektywie, nie każdy może sobie na nie pozwolić na starcie. Wybór typu rat powinien zależeć od Twojej sytuacji finansowej i planów na najbliższe lata. Jeśli nie masz pewności, co najlepiej sprawdzi się w Twoim przypadku, skorzystaj z kalkulatora rat lub porady ekspertów kredytowych.
FAQ
Czy mogę zmienić rodzaj raty w trakcie spłaty kredytu?
W niektórych bankach jest możliwość zmiany typu rat, ale wymaga to podpisania aneksu do umowy i zgody kredytodawcy. Pamiętaj też, że zmiana może wiązać się z dodatkowymi kosztami lub ponowną analizą zdolności kredytowej. Jeśli np. zmieniło się w tym czasie pracę na taką z niższymi zarobkami lub np. rodzina się powiększyła, zdolność będzie niższa niż początkowo. Wówczas warto spróbować dostosować raty do bieżącej sytuacji finansowej.
Czy rodzaj rat wpływa na okres spłaty kredytu i na szybkość spłaty kapitału?
Typ rat nie ma bezpośredniego wpływu na okres spłaty. Ustalasz go z bankiem przy podpisywaniu umowy. Jednak w przypadku rat malejących szybciej spłacasz kapitał, co może skrócić realny czas spłaty, jeśli regularnie nadpłacasz zobowiązanie.
Czy przy ratach annuitetowych mogę nadpłacać kredyt?
Tak, możesz nadpłacać kredyt niezależnie od rodzaju rat. Sama nadpłata może obniżyć wysokość przyszłych rat lub skrócić okres kredytowania – zależnie od tego, którą opcję wybierzesz w banku.